دسته بندی میلگردهای ساختمانی از نظر ظاهری و کاربرد
میلگرد چیست؟
میلگرد، به عنوان عنصر اصلی در صنعت ساختمان سازی شناخته می شود؛ شاید جالب به نظر برسد که بتن ها به عنوان عامل استحکام در یک سازه شناخته شده اند، اما این آرماتور ها هستند که در هنگام زلزله از ما محافظت می کنند. برای اولین بار در سال ۱۸۰۰ بود که جوزف لوئیس دریافت که افزودن میلگرد به بتن می تواند خواص کششی ضعیف آن را جبران کرده و در نهایت منجر به ایجاد سازه هایی شود که هم در برابر نیروهای کششی و هم در برابر نیروهای فشاری مقاومت بالایی داشته باشند. سال ها پس از این کشف و استفاده از میلگرد در ساخت سازه ها، سیستمی برای تولید استاندارد میلگردها ایجاد شد.
میلگرد ، یک مقطع فولادی طویل و تو پر استوانه ای شکل نام دارد که معمولا از فولاد باکربن متوسط تولید می شود. کاربرد اصلی این فلز، مسلح کردن بتن در صنعت ساختمان سازی است. میلگردها در انواع مختلفی به¬ کار برده می شوند و هر کدام ویژگی ها و کاربردهای مخصوص به خود را دارند. در ادامه این مطلب به معرفی میلگرد و انواع آن خواهیم پرداخت. بهتر است بدانید که میلگردها انواع مختلفی دارند که براساس معیارهای مختلف طبقه بندی می شوند. هر کدام از این میلگردها کاربرد مخصوص به خود را در صنایع دارند. بدین ترتیب، با توجه به پروژه مورد نظر خود می توانید بهترین نوع از این مقطع فولادی را انتخاب کنید تا از هزینه های اضافی جلوگیری به عمل آورید.
میلگرد باعث مقاوم شدن بتن در برابر نیروهای کششی و پیچشی شده و در زمان اعمال نیروهای کششی به بتن، مانع ترک خوردن و شکستن می شود. امروزه در تمام پروژه های ساخت و ساز از این نوع فولاد برای تقویت بتن استفاده می شود. این محصول از جنس فولاد ساخته شده و بر اساس ظاهر، نوع و سایز به انواع مختلفی تقسیم می شود.
انواع میلگرد کدامند؟
امروزه میلگردهای موجود در بازار را مطابق با پارامترهای شکل ظاهری، جنس، استاندارد و کاربردی که دارند دسته بندی می کنند. هر کدام از این دسته بندی ها شاخه های متعددی را شامل می شوند که در ادامه آن ها را توضیح می دهیم.
انواع میلگرد از لحاظ شکل ظاهری:
میلگردها به لحاظ شکل ظاهری که مهم ترین فاکتور در شناخت آن ها به¬ شمار می رود، به دو نوع ساده و آجدار تقسیم بندی می شوند.
میلگرد ساده:
میلگرد ساده برخلاف نوع آجدار، فاقد شیار بر روی سطح خود است. این محصول برای مواردی که نیازی به چسبندگی زیاد میلگرد در بتن نباشد، مورد استفاده قرار می گیرد. میلگرد ساده نسبت به آجدار دارای انعطاف پذیری بالاتری است که علت آن، عدم وجود آج در سطح آن است.
میلگرد آجدار:
میلگرد آجدار دارای شیارهایی در سطح خود است که منجر به افزایش چسبندگی میلگرد به بتن می گردد. به همین خاطر، مقاومت سازه بتنی در برابر نیروهای کششی افزایش خواهد یافت. این آرماتور، پرکاربردترین نوع میلگرد در ساختمان سازی محسوب می شود. گفتنی است که آج ¬ها موجب افزایش سفتی میلگرد می شوند و به همین دلیل، میلگرد آجدار کمتر دچار تغییر شکل خواهد شد.
انواع میلگرد به لحاظ سایز:
میلگردهای موجود در بازار، از نظر سایزبندی نیز با یکدیگر متفاوت هستند. هر یک از سایزهای میلگرد، دارای ضخامت ها و ابعاد مختلفی بوده و برای کاربردهای خاصی مورد استفاده قرار می گیرند. سایزهای میلگرد در بازه 8 الی 51 میلی متری قرار می گیرند. انتخاب سایز و ابعاد میلگرد مناسب برای یک سازه بتنی، می¬بایستی با توجه به عوامل گوناگونی از جمله نوع سازه، شرایط محیطی و بارهای وارد شده بر سازه صورت گیرد.
انواع میلگرد از نظر استاندارد
در ایران، میلگردها مطابق با استاندارد ملی ایران یعنی ISIRI تولید و روانه بازار می شوند. این استانداردها مشخصات فنی میلگرد را از لحاظ طول، قطر، مقاومت کششی و دیگر ویژگی ها تعیین می¬کند. بر اساس استاندارد ISIRI میلگردها به چهار دسته اصلی که در زیر آورده شده، تقسیم بندی می شوند:
• میلگرد ساده یا نرم A1
• میلگرد آجدار مارپیچ A2 آج ۳۴۰ و آج ۳۵۰
• میلگرد آجدار جناقی A3 آج ۴۰۰ و آج ۴۲۰
• میلگرد آجدار مرکب A4 آج ۵۰۰ و آج ۵۲۰
-میلگرد ساده، فاقد هرگونه شیار و آج است . تنش تسلیم این نوع میلگرد 240 مگا پاسکال و تنش گسیختگی آن برابر 360 مگا پاسکال می باشد. میلگرد ساده به دلیل مقاومت کمتر نسبت به نوع آجدار، برای خمکاری و جوشکاری مناسب تر است. به همین دلیل در صنایع مختلف مانند صنعت میخ سازی و کاربردهای دیگر، استفاده گسترده ای دارد. همچنین، از این نوع در ساخت اتصالات صنعتی، اتصالات خودروسازی، اتصالات زیربنایی در جاده ها و بزرگراه ها، عملیات خاموت زنی و غیره نیز استفاده می شود. با این حال، بدون وجود آج، این مقطع نمی تواند پیوند قوی با بتن برقرار کند؛ بنابراین برای استفاده به عنوان میلگرد مقاومتی توصیه نمی شود.
-میلگرد آجدار مارپیچ، دارای شیارهایی به شکل مارپیچ در سطح خود است. تنش تسلیم این نوع میلگرد در آج 340 و آج 350 به ترتیب 340 و 350 مگا پاسکال و تنش گسیختگی آن برابر 500 مگا پاسکال می باشد. این نوع میلگردها، بیشتر در دیواره های برشی، تیرچه ها و ساخت خاموت ها مورد استفاده قرار می گیرند. به طور کلی، در مکان هایی که نیاز به انعطاف پذیری بالا است، A2 نسبت به A3 مناسب تر خواهد بود. همچنین، به دلیل وجود آج، A2 مقاومت کششی کمتری به بتن انتقال می دهد و بنابراین برای مناطقی با تغییرات دمایی شدید توصیه نمی شود.
-میلگرد آجدار جناقی دارای شیارهایی به شکل جناقی در سطح خود است. تنش تسلیم این میلگرد در آج 400 و آج 420 به ترتیب برابر با 400 و 420 مگا پاسکال و تنش گسیختگی آن برابر با 600 مگا پاسکال می باشد. این میلگرد مقاومت بالاتری در مقایسه با نوع آجدار مارپیچ دارد و برای مواردی استفاده می شود که نیاز به مقاومت کششی بالاتری باشد. این نوع مقطع به عنوان میلگرد طولی، در ستون ها، تیرهای بتنی و دیوارهای برشی مورد استفاده قرار می گیرند.
-میلگرد آجدار مرکب دارای ترکیبی از آج های مارپیچ و جناقی در سطح خود است. تنش تسلیم این میلگرد 500 مگا پاسکال در نوع آج 500و 520 مگا پاسکال در آج 520 و تنش گسیختگی آن در آج 500 و 520 به ترتیب 650 و 690 مگا پاسکال میباشد. این محصول برای مواردی استفاده می شود که به مقاومت کششی بسیار بالایی نیاز باشد. این مقاطع به علت مقاومت بالا در برابر تغییرات دمایی شدید، بهترین گزینه برای مناطق کویری هستند. همچنین، استفاده از آنها در طراحی و ساخت سازه های سنگین و سازه های بتن آرمه بسیار رایج است. استحکام بالای A4 موجب کاهش فضای طراحی سازه و صرفه جویی در هزینه می شود. با این حال، A4 در کشور مصرف بالایی ندارد و بیشترین تولیدات کارخانه های فولادی مربوط به نوع A3 است.
قابل ذکر است اتصال میلگردها به روش جوش فشاری گازی برای رده های S500 و S400 قابل استفاده می باشد.
روش های تولید میلگرد:
انواع روش های تولید میلگرد را ، می توان به صورت زیر دسته بندی کرد. در تمامی این روش ها از مراحل مختلف نورد استفاده می شود.
1. تولید میلگرد به روش نورد گرم
2. تولید میلگرد به روش نورد سرد
3. تولید میلگرد به روش ترمکس با علامت اختصاری CT
4. تولید میلگرد به روش آلیاژی با علامت اختصاری CU
روش تولید میلگرد از عوامل تعیین کننده در انتخاب میلگرد است؛ زیرا هر کدام از روش ها بر خواص مکانیکی و فیزیکی میلگرد تاثیر می گذارد و مناسب با شرایط اقیلمی هر کشور خواهد بود.قابل ذکر است عمده میلگرد های تولید شده در ایران به روش ترمکس با علامت اختصاری CT می باشد.
